Piórem i karabinem

Treść

"Stań się krzywdą i zemstą, miłością i ludem. Chwyć za miecz historii i uderz. I uderz" - to cytat z wiersza Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, który jest też mottem wystawy "Poeci-żołnierze powstańczej Warszawy 1944". Prezentowana jest ona do końca września w Muzeum Wojska w Białymstoku.

W Powstaniu Warszawskim walczyli w dużej mierze ludzie młodzi, wśród nich wielu utalentowanych poetów i właśnie o nich opowiada wystawa. - Wojenna rzeczywistość obudziła w nich przeświadczenie o obywatelskim obowiązku zaangażowania siebie i swojej poezji w walkę o odzyskanie niepodległości i uczynienia z niej świadectwa tej walki - mówi Irena Kosztyła, kustosz wystawy. Autorka ekspozycji podkreśla, iż w biografiach powstańczych poetów znajdujemy wiele wspólnych elementów - wszyscy urodzili się około roku 1920 w wolnej Polsce i pochodzili z rodzin inteligenckich o niepodległościowych tradycjach. - Często kończyli renomowane licea i studiowali w czasie wojny na tajnych kompletach - podkreśla Irena Kosztyła. To wychowanie na wartościach patriotycznych, wpojona młodzieży miłość do Ojczyzny i świadomość obowiązków wobec niej, zaowocowała tym, iż na rozkaz dowództwa AK młodzi warszawiacy i młode warszawianki masowo stanęli do walki. Nawet mimo tego, że niewielu z nich miało broń.
Niestety, większa część młodych poetów Powstania Warszawskiego nie dożyła jego końca. Zginęli jak żołnierze, wykonując rozkazy. Już 2 sierpnia 1944 r. z powodu odniesionych ran zmarła Krystyna Krahelska ps. "Danuta", autorka znanej powstańczej pieśni "Hej, chłopcy, bagnet na broń" oraz sanitariuszka dywizjonu "Jeleń". 4 sierpnia od kuli niemieckiego snajpera zginął najbardziej znany młody powstańczy poeta Krzysztof Kamil Baczyński. Śmierć dosięgła również jego przyjaciół poetów: Zdzisława Stroińskiego ps. "Chmura" oraz Tadeusza Gajcego. Na początku września wskutek odniesionych ran zmarł Józef Szczepański ps. "Ziutek", autor utworu "Pałacyk Michla" oraz wiersza "Czerwona zaraza". Na szczęście nie wszyscy powstańczy poeci zginęli. Przeżyli Powstanie m.in. Zbigniew Jasiński ps. "Rudy" czy Mieczysław Ubysz, spiker powstańczej radiostacji "Błyskawica".
Na 24 planszach wystawy prezentowane są m.in. wiersze powstańczych autorów. - Wiersze te pełne są żaru. Wyróżniają się ostrą bojową postawą i prawdziwie żołnierską wolą walki, ale jest w nich również opisany tragizm sytuacji, w jakiej byli - mówi Irena Kosztyła. Wystawę wzbogacają zdjęcia powstańczej stolicy, obrazujące bezmiar zniszczeń i bestialstwa, których dopuścili się tu Niemcy. W Muzeum Wojska można też zobaczyć egzemplarze broni, której używali powstańcy. Broń ta pochodzi ze zbiorów własnych muzeum. W specjalnej gablocie prezentowane są również egzemplarze powstańczej prasy, medale oraz wydawnictwo powstańczej poczty.
Adam Białous
"Nasz Dziennik" 2009-08-12

Autor: wa